ورود بازیگر جدید به موضوع پیامک‌های انبوه

 روزنامه همشهری : یک بازیگر جدید به عرصه ارسال پیامک‌های انبوه اضافه شد. بعد از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شرکت مخابرات و اپراتورهای پیامک و اپراتورهای تلفن همراه، اینک شورای‌عالی فضای مجازی نیز به موضوع پیامک‌های انبوه ورود کرده است.
 
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که هیچ‌یک از این نهادها در جهت احقاق حق مشترکان گرامی تلفن همراه به مسئله ورود نکرده‌اند بلکه همه می‌خواهند بر مسئله نظارت کنند؛ اما اینکه چرا این پیامک‌های انبوه مدام به گوشی مشترکان ارسال می‌شود به آنها ربطی ندارد؛ اینکه چرا اطلاعات خصوصی مردم در اختیار پیامک فرست‌های تبلیغاتی قرار گرفته است ربطی به آنها ندارد.
 
محمدرضا کشاورزی در گفت‌وگو با مهر، از ورود شورای‌عالی فضای مجازی به عرصه پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی در راستای ساماندهی به ارسال و دریافت این پیامک‌ها خبر داد و با تأکید براینکه آیین‌نامه نظارت بر ارسال پیامک‌های انبوه پس از تدوین به‌زودی ابلاغ می‌شود، اظهار داشت: تا پیش از این نظارت بر ارسال پیامک‌های انبوه قبل از ارسال آنها توسط مراجع نظارتی و فیلترینگ در حال انجام بود که هم‌اکنون نیز این مهم ادامه پیدا می‌کند اما برای نظارت پس از ارسال پیامک‌های انبوه متولی خاصی در کشور وجود نداشت.
وی با بیان اینکه پس از تشکیل شورای‌عالی فضای مجازی، در نخستین جلسه کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای شورای‌عالی فضای مجازی این موضوع مطرح و برای آن تصمیماتی اتخاذ شد، تصریح کرد: در این جلسه و در راستای نظارت پس از ارسال پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف شد تا آیین‌نامه نظارت بر محتوای این پیامک‌ها را تدوین کرده و به این کمیسیون پیشنهاد دهد.
چندی پیش یک عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه گفته بود: آنچه در قانون برای کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه درنظرگرفته‌شده، اختیار نظارت بر محتوای عام و اسپم‌ها در فضای مجازی است و از آنجا که ارسال پیام کوتاه یک موضوع شخصی محسوب می‌شود این کارگروه هیچ‌گونه اختیاری بر حریم خصوصی افراد ندارد و هیچ‌گونه نظارتی بر محتوای شخصی پیامک‌ها صورت نمی گیرد؛ اما چنانچه پیامک‌های انبوه و اسپم‌ها از یک مبدا به‌صورت کلی به تعدادی مشترک ارسال شود، محتوای آن مورد نظارت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه قرار می‌گیرد.
به گفته سخنگوی شرکت مخابرات ایران هم‌اکنون ظرفیت برای ارسال تمامی پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی از مسیر شبکه مخابرات فراهم است و حتی ظرفیت بیش از میزان استفاده برقرار شده چرا که درصورت کمبود ظرفیت سیستم، بیشترین ضرر متوجه مخابرات خواهد شد.
وی با بیان اینکه در هر ثانیه به‌طور متوسط 180هزار پیامک از طریق این سیستم متمرکز ارسال می‌شود درباره دلایل راه‌اندازی این سامانه متمرکز گفت: به دلیل آنکه برخی مشترکان از پیامک‌های تبلیغاتی دریافتی خود ناراضی بودند راهی غیر از تمرکز ارسال پیامک‌ها وجود ندارد تا بتوانیم پیامک‌ها را در این زمینه فیلتر کرده و نظر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی را در زمینه اعتراض مشترکان به پیامک‌های تبلیغاتی جلب کنیم. داود زارعیان افزود: نظارت بر محتوای پیامک‌ها با مخابرات نیست و با وجود اینکه اغلب پیامک‌ها هم مشکل محتوایی ندارند مهم‌ترین کنترلی که صورت می‌گیرد برای آن است که پیامک‌های ناخواسته تبلیغاتی ارسال نشود.همچنین به گفته دکتر حسن علیزاده، رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیین‌نامه ساماندهی پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه در کشور هم‌اکنون در دست تدوین این مرکز است.
روزانه 20میلیون پیامک تبلیغاتی ارسال می‌شود ولی شیوه ارسال پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه به موبایل مشترکان و افزایش روزافزون تعداد این پیامک‌ها بدون اجازه مشترکان در تمامی ساعات شبانه‌روز و حتی نیمه‌های شب، به حدی مورد انتقاد مشترکان واقع شده بود که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با تصویب طرحی، اپراتورهای تلفن همراه را مکلف به کسب اجازه قبلی از مشترکان برای ارسال پیامک‌های انبوه تبلیغاتی، خبری و اطلاع‌رسانی کرد.
اما اپراتورهای تلفن همراه اعلام کرده‌اند هر مشترکی که مایل به دریافت اینگونه پیامک‌ها نیست باید از طریق تلفن‌های خاصی که اعلام شده است موضوع را به طور رسمی به اپراتورها اعلام کند. بررسی‌های خبرنگار همشهری حاکی است که حتی عده‌ای از مشترکانی که این موضوع را به اپراتورها اعلام کرده‌اند کماکان در لیست گیرندگان پیامک‌های انبوه قرار دارند و موضوع تازه‌تری که مشترکان با آن مواجه شده‌اند دریافت پیامک انبوه از تلفن‌های ثابت مجهز به ارسال پیامک است که ظاهرا از سد نظارتی نرم‌افزارهای کنترل‌کننده اپراتورها نیز عبور می‌کنند.

چه‌کسی برمحتوای پیامک‌ها نظارت می‌کند؟

شاید در ایام تبلیغات شورای شهر و ریاست جمهوری شما نیز پیامک‌هایی مثل «...(نام خانوادگی کاربر تلفن همراه) عزیز، سلام؛... کاندیدای منتخب و امین ما در شورای شهر تهران می باشد. لطفا به سایر دوستان اطلاع دهید.» را دریافت کرده باشید و بار دیگر برای شما این سوال ایجاد شده باشد که بر چه اساس چنین پیامک‌هایی برای شما ارسال شده است.

به گزارش خبرنگار ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، البته پیامک‌های تبلیغاتی و ارسال آن‌ها در ساعات مختلف شبانه‌روز بحث تازه‌ای نیست و مدت‌هاست این بحث مطرح می‌شود. اما به تازگی و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و شوراها برخی از کاربران تلفن‌های همراه پیامک‌هایی با مضامینی که اشاره شد را دریافت کرده‌اند که مضمون عجیب و یا مورد استفاده قرار دادن اطلاعات شخصی افراد از جمله نام خانوادگی آنها در پیامکی که معلوم نیست از سوی چه کسی به صورت انبوه ارسال شده، نه تنها تعجب کاربران را برانگیخته بلکه حتی در موارد کاربران را بابت این که اطلاعات شخصی آنها چگونه این چنین منتشر شده نگران کرد.

اکنون این که به عنوان مثال کدام نهاد در محتوای این پیامک‌ها که به طور انبوه ارسال می‌شود، نظارت کرده و یا کدام مرجع این را تایید کرده است که اطلاعات شخصی افراد تا این اندازه مورد استفاده قرار بگیرد موضوعی است که جای بحث دارد.

در این زمینه محمدعلی فرقانی - معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات - به عنوان نهاد قانونگذار در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: موضوع پیامک‌های انبوه و این‌که این پیامک‌ها به دست چه افرادی برسد یا نرسد موضوعی است که مستقیما به درخواست مشترکان برمی‌گردد.

وی با بیان این‌که سازمان تنظیم مقررات ارتباطات پیش از این در این زمینه مصوبه‌ای ابلاغ کرده و براساس آن اپراتورها را موظف کرده است که سازوکاری برای حل این مشکل پیدا کنند، گفت: اپراتورها اغلب راهکارهای لازم را پیش بینی کرده واز خود مشترکان پرسیده‌اند که آیا آن‌ها مایل به دریافت این پیامک‌ها هستند یا خیر.

رییس سازمان تنظیم مقررات همچنین عنوان کرد: البته ممکن است به دلیل آن‌که این سیستم حالت اتوماتیک دارد صد درصد جواب ندهد اما به هر حال اگر فردی در خواست کرده باشد که این پیامک‌ها را دریافت نکند اما همچنان پیامک‌های تبلیغاتی برای او ارسال شود ما حتما در صورت اعلام این موضوع را پیگیری خواهیم کرد.

فرقانی در ادامه با بیان این‌که خود او هم از جمله افرادی است که درخواست کرده پیامک‌های تبلیغاتی برایش ارسال نشود و اکنون هم در این زمینه مشکلی ندارد گفت: اگر فردی مایل به دریافت این پیامک‌ها نیست و این پیامک‌ها برای او ارسال می‌شود موضوع قابل پیگیری است اما بحث درباره محتوای پیامک‌ها موضوع دیگری است.

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر به طور مشخص کدام نهاد بر روی محتوای پیامک‌هایی که به شکل انبوه برای کاربران ارسال می‌شوند نظارت می‌کند، خاطرنشان کرد:‌ مسلما در سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و وزارت ارتباطات این اتفاق نمی افتد.

معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که آیا شما ارسال پیامک‌هایی با نام کاربر را به دلیل سوء ‌استفاده از اطلاعات افراد نمی‌دانید‌،‌ اظهار کرد: بله. اما کاربران می‌توانند انتخاب کنند که پیامک‌های تبلیغاتی را دریافت نکنند؛ در این میان اگر اطلاعات افراد به این شیوه مورد استفاده قرار گیرد خلاف قانون بوده و حتما با افرادی که اقدام به این عمل کرده‌اند برخورد خواهد شد.

اما وحید صدوقی - مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار - هم در این زمینه به ایسنا گفت: این بحث توسط پلیس فتا در حال پیگیری است و فردی که این پیامک‌ها را ارسال کرده دچار تخلف شده است.

وی همچنین اظهار کرد: قطعا اطلاعات کاربران در اختیار ارسال کننده این پیامک‌ها قرار نداشته و ارسال کننده این پیامک ممکن است این اطلاعات را از سازمان و یا محلی خاص گرفته باشد که در هر صورت این موضوع تخلف بوده و ما این تخلف را اعلام کرده و آن را پیگیری خواهیم کرد.

پیش از این مدیر روابط عمومی شرکت ارتباطات سیار نیز به ذکر توضیحاتی دراین زمینه پرداخته و گفته بود: طی بررسی‌های صورت گرفته در شرکت ارتباطات سیار مشخص شده است که در موارد متعدد پیامک‌ها به نام کاربر خط و نه نام مالک ارسال شده که همین موضوع گویای آن است که این اطلاعات ممکن است از مجاری مختلف در اختیار کاندیداها قرار گرفته باشد.

حمیدرضا آقاجانی در عین حال گفته بود:کاربران می توانند از طریق تماس با 9990 از طریق تلفن همراه و 09129990 از طریق تلفن ثابت مشکلات خود در این زمینه را اعلام کنند.

البته بی شک بحث پیامک‌های تبلیغاتی تنها به اپراتور اول ارتباطی مربوط نمی‌شود و اپراتورهای دیگر نیز در این زمینه نقش دارند.

اما به هر حال برخی معتقدند لازم است حداقل همان طور که افرادی که به جرایم مرتبط با اینترنت رسیدگی می کنند، در قالب کمیته‌ای مشخص و به مردم معرفی شده‌اند در حوزه پیامک‌ها نیز شاهد چنین اتفاقی باشیم تا از این پس شاید اطلاعات شخصی افراد کمتر مورد سوء‌ استفاده قرار گیرد و یا حداقل پیامک‌هایی که از نظر اخلاقی و اجتماعی ارسال آن‌ها مناسب نیست، در میان کاربران و به صورت انبوه منتشر نشود.